19/10/2016
In deze lezing verkennen we de wereld van het allerkleinste en allerkoudste, waarin de wetten van de kwantummechanica gelden en niets zich gedraagt op een manier waar je vertrouwd mee bent in de wereld op menselijke schaal, de wereld van de Newtoniaanse mechanica. De basisprincipes van de kwantummechanica worden uit de doeken gedaan, maar we kijken ook naar de nieuwste experimenten om deze theorie op de proef te stellen. Naast het bouwen van steeds krachtiger deeltjesversnellers, proberen fysici nu ook om het kwantummechanisch gedrag te transplanteren van de (sub)atomaire schaal naar grotere objecten. Een succesvolle implementatie hiervan berust op het afkoelen van een wolkje gas tot op enkele miljardsten van een graad boven het absolute nulpunt. Dan ontstaat een nieuwe aggregatietoestand waarin de ganse wolk zich gaat gedragen als één enkel “superatoom”. Het vreemde gedrag van de materie in deze nieuwe aggregatietoestand wordt volop bestudeerd, en we bespreken enkele recente experimenten met deze stof waar Newton kop noch staart aan zou kunnen krijgen. Ten slotte krijg je de stand van zaken te horen over enkele grote open vragen, zoals de zoektocht naar donkere materie en het koppelen van zwaartekracht aan de kwantumtheorie.
De spreker, Jacques Tempere, is hoogleraar aan de UA. Hij vertoefde postdoctoraal lang op de universiteit van Harvard. Hij is theoretisch fysicus maar leidt naast zijn theoretisch werk ook experimenten op het gebied van vaste stoffen en systemen bij lage temperaturen. Tevens zet hij zich verdienstelijk in voor de fysicagemeenschap in ons land en de popularisering van het vak.