18/12/2013
Als de gelegenheid zich voordoet om voordeel te putten uit de collectieve inspanning van anderen, speelt vaak de kwestie of iemand coöperatief zal handelen of eerder vanuit hebzucht of luiheid te werk gaat. Een Homo economicus zal daarbij veelal voor het eigenbelang kiezen, maar indien te veel mensen zo handelen, verliest iedereen bij een doel waarbij juist samenwerking het meest efficiënt zou zijn. Ondanks deze haast “automatische” benadering, waarbij eigenbelang primeert, komt grootschalige samenwerking in onze maatschappij vaak voor. Dit doet de vraag rijzen wat mensen stuurt wanneer ze moeten kiezen tussen al of niet coöperatief handelen.
Bij de voordracht wordt deze vraag belicht vanuit de neuro-economie, een groeiende en bloeiende wetenschap die de bij menselijke besluitvorming aan de orde zijnde “black box” tracht te openen. Door bij gedragseconomische experimenten gebruik te maken van medische technieken waarbij het proces in de hersenen in beeld komt, krijgen we meer inzicht in de afwegingen die zich in de hersenen voordoen wanneer we beslissingen nemen, risico inschatten en strategisch onderhandelen. De resultaten van deze experimenten geven een genuanceerder beeld van de mens. Dat daarbij rationaliteit en emotionaliteit best kunnen samen gaan is helemaal niet zo paradoxaal als het lijkt!
Carolyn Declerck is verbonden aan de Universiteit van Antwerpen, faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen. Zij doet daar onderzoek naar de psychologische en neurologische determinanten van menselijke samenwerking, waarbij zij speciaal aandacht geeft aan de invloed van emoties bij het nemen van beslissingen.