≡ Menu

Wetenschapscafé 21 oktober 2008

Dinsdag 21 oktober was het weer zo ver: Wetenschapscafé, om half negen in Den Hopsack.

Dit keer zou Nick van Remortel, fysicus, verbonden aan de UA en medewerker van CERN in Zwitserland, het hebben over de Large Hadron collider, de grootste en krachtig-ste versneller ter wereld. Deze atomenpletter laat protonen tegen mekaar botsen aan ongelooflijke energieën, waardoor de materie van zijn geheimen prijsgeeft.

Nick bleek buitengewoon goed van de tongriem gesneden.

Als inleiding gaf hij een uitleg over de stand van zaken in de deeltjesfysica. Hij was daarin zeer uitgebreid, en hij waarschuwde ons dat in de kwantumfysica vele dingen sterk tegen-intuïtief zijn, waardoor het vinden van goede en voor een gewone mens begrijpelijke analogieën moeilijk is.

Wat hopen ze allemaal te vinden met de LHC? Op het lijstje staan onder andere het Higgsboson, dat onder andere verantwoordelijk is voor massa, eventuele extra dimensies waar energie naar zou kunnen verdwijnen, donkere materie en donkere energie… Maar, zo zei Nick, het zou eigenlijk even goed zijn als er niks nieuws wordt gevonden, dan weten de fysici tenminste waar ze aan toe zijn.

Volgde de beschrijving van die ongelooflijke machine: de Large Hadron Collider. Het is gewoonweg onvoorstelbaar en toen Nick erover bezig was, werd het muisstil in de zaal. Een volkomen gepassioneerd mens is toch wel iets heel bijzonders.

2 x 7 Tera – elektronvolt, dat is 14 TeV per botsing. (14.000.000.000.000 eV) Is deze energie vertaalbaar naar “gewone” eenheden? Eventjes omrekenen… Dat komt op 2,2 microjoule per protonenpaar. Ik kan het bijna niet geloven, maar dat is de kinetische energie van een korreltje zout van 0.2 mm groot, dat van 280 km hoog valt.

27 kilometer lange ring, 1232 supergeleidende dipoolmagneten voor de afbuiging, 392 supergeleidende quadrupoolmagneten voor de focussering, Dat alles wordt afgekoeld tot –271°C (2K) Detectoren van duizenden tonnen, één derde van de wereldvoorraad aan helium voor de koeling, informatieverwerking 15 miljoen gigabyte per jaar, … Er kwam geen einde aan… En dat alles voor het modeste prijskaartje van 6.4 miljard Euro.

Toen Nick gevraagd werd hoe het voelde om met dat soort machine te kunnen werken, werd het helemaal goed. Zijn getuigenis was op z’n zachtst gezegd fascinerend en pakkend. Om nooit te vergeten!

Hoe is het leven van een deeltjesfysicus? Wel, in één woord: druk. Als je niet heel regelmatig naar CERN gaat, dan raak je achter, en er zijn nog een hele boel andere activiteiten die onvermijdelijk zijn en niets met onderzoek te maken hebben. Onderzoeker ben je 24 uur op 24, tot in je slaap toe. En het is dus waar dat heel veel ideeën en vooruitgang ontstaan op bierkaarten en zo voort buiten het “werk”

Na het officiële gedeelte van het café zijn we in de prettige sfeer van den Hopsack nog enkele pinten blijven pakken.

Het peil van deze avond was buitengewoon hoog. De sfeer was zeer gemoedelijk en ongedwongen. Als het wetenschapscafé dit peil kan aanhouden, gaat het een mooie toekomst tegemoet.