17/04/2013
De lezing gaat vooral over de natuurkundige principes die de toestand van de aardse atmosfeer bepalen. De hele weermachinerie wordt op gang gebracht en gehouden door een constante toevoer van zonne-energie. Deze wordt gedeeltelijk geabsorbeerd of gereflecteerd door de atmosfeer, maar een belangrijk deel ervan bereikt het aardoppervlak. Dat kan de ontvangen energie eveneens reflecteren of absorberen. De geabsorbeerde energie leidt tot opwarming van de bodem, tot chemisch/biologische activiteit, of wordt in de vorm van warmtestraling terug uitgestraald. Dat laatste leidt ertoe dat de onderste lagen van de atmosfeer extra worden opgewarmd. De mate waarin dit alles gebeurt, hangt enorm af van de aard van het oppervlak: sneeuw, zand, water, wouden… en van de beweeglijkheid ervan, oceaan, continent.
Deze aard van het oppervlak bepaalt daarmee meteen de aard van de bovenliggende atmosfeer. Luchtdruk en -temperatuur kunnen dus erg verschillen naargelang van het onderliggende aardoppervlak. Precies deze verschillen in druk en temperatuur zetten de luchtmassa eventueel in beweging, en de mate waarin daarbij vocht wel of niet aanwezig is of wordt aangevoerd, bepalen volledig het weerbeeld. De roterende aarde voegt er nog een ‘detail’ aan toe: corioliskrachten. Dit alles maakt het ons mogelijk in grote lijnen te begrijpen hoe en waarom depressies, wind, neerslag, mist enz. ontstaan. Detailwerk (voorspelling) blijft echter (zeer) moeilijk.
De veelzijdige fysicus Egon Wojciulewitsch is verbonden aan de Volkssterrenwacht Urania en doceert daar een populaire cursus weerkunde. Dit Wetenschapcafé is een unieke gelegenheid om de wetenschappelijke grondslagen van ons wispelturige weer te leren begrijpen en het weerbericht voortaan met een gedegen achtergrondkennis te aanhoren!